Jóna Valgerður Kristjánsdóttir

Gilsfjarðarbrúin.

Í Morgunblaðinu 30 nóvember s.l  er grein sem ber yfirskriftina  Hernaðurinn gegn fjörðunum við norðanverðan Breiðafjörð.  Þar skrifa menn sem vilja hafa firðina  fyrir sig óbreytta um ókomna framtíð.  Þeir segja að það hafi verið  „umhverfisskemmdarverk“ að brúa Gilsfjörð, en sú framkvæmd komst í gagnið 1998.  Veturinn 1996-1997 þurfti ég að keyra  gamla veginn um Gilsfjörðinn 2svar í mánuði til að sækja fundi í Reykjavík.  Oft var  blindbylur, lítið skyggni og hálka á vegi.  Með hugann við það hve mörg  mannskæð slys höfðu orðið þar á liðnum árum vegna skriðufalla og snjóflóða hlakkaði ég  mikið til þess  að vera laus við þennan veg ,  þegar brúin kæmi yfir fjörðinn.  Gilsfjarðarbrúnni var mótmælt á sínum tíma  en aðallega vegna þess að Rauðbrystingurinn þyrfti að hafa þar viðdvöl á leirunum til fæðuöflunar, á ferðum sínum vor og haust. Helst var að heyra á þeim sem þannig töluðu að fuglategundin myndi deyja út eftir  þessa brúargerð.  En hvað skeði? Jú, fuglinn leitaði sér fæðu í öðrum fjörðum í kring og reyndar mynduðust smám saman  nýjar leirur fyrir neðan brúna. þar sem sjá má mikið fuglalíf.  Náttúran er nefnilega síbreytileg og lagar sig að aðstæðum.  Gamli vegurinn um  Gilsfjörðinn er eftir sem áður keyrður að sumarlagi og hægt að njóta þar náttúrunnar  þegar vel viðrar.  

Nú  vilja þeir menn sem skrifuðu greinina um Hernaðinn gegn fjörðunum við norðanverðan Breiðafjörð  koma í veg fyrir að fleiri firðir séu brúaðir  á þeirri leið.  Rökin eru m.a. að það sé sjónmengun  að horfa út firðina  og sjá  mannvirkin  þar sem vegurinn muni liggja yfir fjörðinn. Nú eru brýrnar lengri og betri vatnaskipti.  En   geta  ferðamenn  ekki notið náttúrunnar þó að einhver merki séu um mannlíf og atvinnulíf?   Nú fær botn fjarðanna að vera í friði og þar  þrífst bæði gróður og fuglalíf.  En það er gott að vera laus við að aka undir bröttum hlíðum þar sem hætta er á snjóflóði eða skriðuföllum.  Að tala um eyðileggingu fjarðanna við þverun  finnst mér alveg fráleitt.  Gilsfjörður var brúaður fyrir 20 árum.   En þó Gilsfjörðurinn líti í dag  út eins og  fallegt stöðuvatn  þá sé ég ekkert  athugavert við það. Mikið er rætt um virkjun sjávarfalla.  Í framtíðinni mætti nota straumröstina undir brúnni til að framleiða rafmagn.   Það er nóg til af fjörðum  við Ísland  sem  aldrei verða brúaðir.  

Teigskógur:

Allir Íslendingar þekkja umræðuna um Teigskóg og vegalagningu þar.   Fyrir um 20 árum var auglýst skipulag í Reykhólahreppi með vegalagningu um Teigsskóg og fyrir Hallsteinsnes sem kæmi í stað hins stórhættulega vegar yfir Hjallaháls.  Það lenti í mótmælum og málaferlum sem stóðu í mörg ár og var  lokið með dómi Hæstaréttar sem hafnaði vegalagningunni. En ekki vegna skógarins heldur vegna þess að ekki væru nægar rannsóknir til  á botnlífi fjarðanna sem átti að brúa um leið.   Á þeim tíma  sögðu mótmælendur að gera ætti jarðgöng í gegnum Hjallaháls í staðinn.  Ekkert bólar á slíkri tillögu af neinu viti og engar rannsóknir hafa farið fram .  Nú er búið að rannsaka botn fjarðanna og þar er heldur dauft botndýralíf, enda tæmast firðirnir af sjó tvisvar á sólarhring.  Teigskógur er gamall beitarskógur, birkihríslur eins og  sjá má í öllum dölum  á sunnanverðum Vestfjörðum.  Eftir að hafa fylgst með vegarlagningu um  Barmahlíð fyrir 20 árum, en þar er einnig  birkiskógur treysti ég Vegagerðinni fullkomlega til að fara með gætni í gegnum Teigsskóg  þó þar verði lagður  vegur.  Við bíðum ekki í önnur 20 ár til þess að komast á jarðgangalistann.  Til gamans má geta þess að s.l. 15 ár hef ég ræktað skóg á mínu landi  í Reykhólahreppi og þar af  gróðursett  u.þ.b. 45.000 birkiplöntur, og fræið er tínt á þessum slóðum.  

Lokaorð. 

Við Vestfirðingar erum búin að fá meira en nóg af því  fólki sem býr við bestu aðstæður allt árið hvað varðar samgöngur og þjónustu, en  vill fá að ráða því   að Vestfirðir verði aðeins  sumarparadís fyrir  ferðamenn og þar megi helst  ekkert gera til að bæta mannlíf og atvinnulíf.    Er það aðeins náttúran sem á að njóta vafans en aldrei mannfólkið sem vill búa með náttúrunni?  Vilja menn  að allir Vestfirðir verði eyðibyggðir?  Hver á  þá að þjóna ferðamönnunum sem leggja þangað leið sína?   Samfélög verða að fá að þróast og taka þátt í þeirri uppbyggingu sem á sér stað í landinu. Nátturan er lifandi og síbreytileg.   Vestfirðir geta áfram verið náttúruparadís þó  lagðir verði öruggir vegir til að ferðast um.   

Jóna Valgerður Kristjánsdóttir